کاوهٔ آهنگر ()، شخصیتی ۵۰۰۰ ساله در اساطیر ایرانی است که رهبری خیزش در برابر حاکم ستمگر و بیگانه به نام ضحاک را بر دوش گرفت. خاندان کارن یا قارن (از هفت خاندان بزرگ ایران در دوران اشکانی و ساسانی) مدعی بودند که از نوادگان کاوه هستند. کاوه شخصیتی اسطورهای و پهلوانی در شاهنامهٔ فردوسی، شاهنامهٔ ابومنصوری، گرشاسپنامه و شاهنامهٔ کردی یا شخصیتی واقعی احتمالاً در دورهٔ اشکانی است. کاوه نماد انسانهای پیشرو در عصر آهن و صنعتگری پس از حکومت جمشید و پر بستن فره ایزدی از پادشاهی اوست که قیامی ملی مردمی را به کمک فریدون، و مردم گریخته از بند ضحاک علیه فرمانروایی ظالمانهٔ او پی میریزد. نشان جنبش او درفش کاویانی، پیشبند چرمیاش است که بر سر نیزهای میآویزد. کاوه پیامآور دادخواهی برای استقلال، آزادی و جبههگیری اپوزیسیون در برابر حکومتهای ناعادلانه است که تأثیری شگرف در فرهنگ ایرانی و نمادهای شاهنشاهی ایران داشتهاست. عدهای از ایرانیان در بزرگداشت پیروزی فریدون بر ضحاک همچنان جشن مهرگان را پاس میدارند و مردم کردستان جشن نوروز و سر برآوردن گیاهان را همزمان با پایان حکومت ضحاک میدانند و با افروختن آتش آن را جشن میگیرند. کاوه بارها در بازههای مختلف تاریخی در جنبشهای سیاسی و آثار هنری در ایران و جهان به عنوان الگو مورد استفاده قرار گرفتهاست.